Ülkemiz, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) “Uluslararası Ticarî İşlemlerde Yabancı Kamu Görevlilerine Rüşvetin Verilmesinin Önlenmesi Sözleşmesini (Sözleşme) 17/12/1997 tarihinde imzalamıştır. Bahsi geçen Sözleşme, 10/05/2000 tarihli ve 24045 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan 09/03/2000 tarihli ve 2000/385 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Ülkemiz bakımından yürürlüğe girmiştir.         

Yabancı kamu görevlilerine rüşvet verilmesinin önlenmesini ve bu çerçevede; yabancı bir ülkede, ticari iş ilişkileri çerçevesinde yabancı kamu görevlilerine rüşvet veren kişilerin, bu eylemleri nedeniyle vatandaşı oldukları ülkede cezalandırılmalarını öngören bu Sözleşme uyarınca, bir “Rüşvetle Mücadele Çalışma Grubu (WGB)” kurulmuş ve taraf ülkelerin temsilcilerinden oluşan bu Çalışma Grubu, Sözleşme'nin uygulanmasını denetlemek amacıyla taraf ülkelerin mevzuat yapılarını ve bu suça ilişkin idari ve adli düzenlemelerini denetlemeye başlamıştır.         

Ülkemiz bakımından Sözleşmenin uygulanmasında koordinasyon görevi, 04/02/2008 tarihinden bu yana Bakanlığımız adına Genel Müdürlüğümüz tarafından yürütülmektedir.

Sözleşme ile getirilen hükümlere uyum sağlanması ve bu hükümlerin etkili bir şekilde uygulanması uluslararası yolsuzlukla mücadelede kritik bir öneme sahiptir. Sözleşmeye taraf olan bütün ülkeler, ulusal mevzuatlarında yabancı kamu görevlisine rüşvet verilmesini suç olarak düzenlemek, bu suçla mücadelede Sözleşme ile getirilen hükümlere uyum sağlamak ve uygulamakla yükümlüdürler. 

Bu kapsamda, Ülkemizin 1. Aşama İncelemesi 11-13 Şubat 2007 tarihleri arasında gerçekleştirilmiş, inceleme sonucunda kabul edilen Türkiye Raporu'nda, mevzuatımızın Sözleşme'ye uygun olduğu saptanmış ancak bir kısım eksikliklerin giderilmesi tavsiye edilmiştir.
Ülkemizin 2. Aşama İncelemesi ise 7-11 Mayıs 2007 tarihlerinde gerçekleştirilen yerinde inceleme ile başlamış ve 4-7 Aralık 2007 tarihleri arasında yapılan Çalışma Grubu toplantısında sona ermiştir. Ancak, mevzuatımızda ilk inceleme ile tespit edilen eksikliklerin giderilmemiş olması nedeniyle Çalışma Grubu, Ülkemizin 2. İncelemeyi tekrar etmesine karar vermiştir.

Bunun üzerine, Başbakanlık Dış İlişkiler Başkanlığı'nın 04/02/2008 tarihli yazısıyla, daha evvel Dışişleri Bakanlığı Çok Taraflı Ekonomik ilişkiler Genel Müdür Yardımcılığı tarafından, bu Sözleşme kapsamında gerçekleştirilen koordinasyon görevinin, Adalet Bakanlığı tarafından yerine getirilmesine karar verildiği bildirilmiş olup, bu görev halen Bakanlığımız adına Dış İlişkiler ve Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir.

Bu çerçevede; anılan sözleşme kapsamında, Türkiye 2. Aşama Tekrar İncelemesine yönelik olarak, OECD Sekreteryası ve lider inceleyici ülke temsilcileri 19-21 Ocak 2009 tarihinde Ankara ve İstanbul’da yerinde inceleme ziyaretlerinde bulunmuşlardır. Bu ziyarette kamu sektörü, özel sektör, işçi ve işveren temsilcileri ile sivil toplum örgütlerinden çok sayıda temsilci katılmış, yapılan çalışmalar OECD temsilcileri tarafından takdirle karşılanmış ve buna ilişkin olarak Türkiye 2. Aşama Tekrar İncelemesi Raporu hazırlanmıştır.

16-19 Haziran 2009 tarihlerinde Paris’te OECD Merkezinde, Rüşvetle Mücadele Çalışma Grubu toplantısında Ülkemiz hakkında hazırlanan rapor görüşülerek karara bağlanmış ve basın açıklaması yapılmasına karar verilmiştir. Raporun görüşülmesi sırasında Türkiye’nin 2. Aşama Tekrar İncelemesine tabi tutulan ülkeler arasında bu kadar kısa sürede en fazla gelişme kaydeden ülke olduğu açıkça ifade edilmiş, Türkiye’nin inceleme sürecinde OECD Sekreteryası ile yaptığı işbirliği diğer ülkelere örnek gösterilmiştir.

Ülkemiz hakkında Yabancı Rüşvetle Mücadele Çalışma Grubu tarafından yürütülen 3. Aşama İnceleme Takip Süreci 2014 yılında başlamıştır. Bu çerçevede, ülkemizin 3. Aşama incelemesi ile ilgili olarak Ankara ve İstanbul’da 13-16 Mayıs 2014 tarihleri arasında Rüşvetle Mücadele Çalışma Grubundan yetkililer ile ülkemiz incelemesini yapan İsveç ve Rusya temsilcilerinin de bulunduğu yerinde ziyaretler yapılmış ve Rüşvetle Mücadele Çalışma Grubu Genel Kurulunda 17 Ekim 2014 tarihinde ülkemiz hakkındaki 3. Aşama raporu kabul edilmiştir. Bahsi geçen rapora göre, ülkemizin 3. Aşama İncelemesi tamamlanmış olup, bu inceleme sonucunda yerine getirilmesi istenen bazı tavsiyelerle ilgili çalışmalar ilgili kurumlarla yapılan eş güdüm çerçevesinde devam etmektedir.    

Nihayet, Ülkemizin 4. Aşama incelemesine dair raporunun, İsveç ve Japonya’nın incelemeci ülke olarak katılımı ile 2023 yılı Mart ayı OECD Rüşvetle Mücadele Çalışma Grubunun olağan genel kurulunda görüşülmesi planlanmıştır.   
 
Rüşvetle Mücadele Çalışma Grubu
Ulusal Eşgüdüm Birimi

Adalet Bakanlığı

İlgili Bakanlık ve Kurumlar
Ticaret Bakanlığı
Ekonomi Bakanlığı
Kalkınma Bakanlığı
İçişleri Bakanlığı (Emniyet Genel Müdürlüğü)
Hazine ve Maliye Bakanlığı (Mali Suçları Araştırma Kurulu)
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı
Özelleştirme İdaresi Başkanlığı
Sermaye Piyasası Kurulu
Kamu İhale Kurumu Başkanlığı
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu
Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı
Türk Eximbank