Anasayfa /
UAD
ULUSLARARASI ADALET DİVANI
Uluslararası Adalet Divanı, Birleşmiş Millletler (BM) Şartı ile BM’nin asli “adalet organı” olarak kurulmuştur. UAD Statüsü, BM Şartı’nın ayrılmaz parçası olarak Şart ile birlikte 1945 yılında yürürlüğe girmiştir. Merkezi Hollanda'nın Lahey kentinde bulunmaktadır.
Divanı’nın temel görevi, devletlerce önüne getirilen uyuşmazlıkları uluslararası hukuka uygun olarak çözmektir. Divan ayrıca, BM Genel Kurulu ve Güvenlik Konseyi ile Genel Kurulun yetkili kıldığı BM’nin diğer organları ve uzmanlık kuruluşları tarafından talep edilen konularda tavsiye görüşü verebilmektedir.
BM üyesi devletler, BM Şartı uyarınca ipso facto (kendiliğinden) UAD Statüsüne de taraf oldukları için, UAD önündeki davalara da taraf olabilmektedirler. BM üyesi olmayan bir devlet de, BM Güvenlik Konseyi’nin tavsiyesi üzerine BM Genel Kurulu tarafından tespit edilecek şartlar dahlinde UAD’ye taraf olabilir veya BM Güvenlik Konseyi tarafından belirlenecek koşullar uyarınca UAD önündeki münferit bir davaya taraf olabilir. Hâlihazırda 193 devlet, UAD’ye taraftır.
UAD’nin yargılama yetkisi ihtiyari olup, UAD, sadece tarafların Divan önüne götürmeyi kabul ettikleri uyuşmazlıkları incelemeye yetkilidir. Türkiye, UAD’nin zorunlu yargı yetkisini kabul etmemektedir. Divan'ın önüne getirilen uyuşmazlıkla ilgili verdiği karar, uyuşmazlığın taraflan bakımından bağlayıcı ve kesindir. Divan’ın verdiği tavsiye görüşü ise bağlayıcı olmamakla birlikte, uluslararası hukuk bakımından büyük önem taşımaktadır.
Divanı’nın temel görevi, devletlerce önüne getirilen uyuşmazlıkları uluslararası hukuka uygun olarak çözmektir. Divan ayrıca, BM Genel Kurulu ve Güvenlik Konseyi ile Genel Kurulun yetkili kıldığı BM’nin diğer organları ve uzmanlık kuruluşları tarafından talep edilen konularda tavsiye görüşü verebilmektedir.
BM üyesi devletler, BM Şartı uyarınca ipso facto (kendiliğinden) UAD Statüsüne de taraf oldukları için, UAD önündeki davalara da taraf olabilmektedirler. BM üyesi olmayan bir devlet de, BM Güvenlik Konseyi’nin tavsiyesi üzerine BM Genel Kurulu tarafından tespit edilecek şartlar dahlinde UAD’ye taraf olabilir veya BM Güvenlik Konseyi tarafından belirlenecek koşullar uyarınca UAD önündeki münferit bir davaya taraf olabilir. Hâlihazırda 193 devlet, UAD’ye taraftır.
UAD’nin yargılama yetkisi ihtiyari olup, UAD, sadece tarafların Divan önüne götürmeyi kabul ettikleri uyuşmazlıkları incelemeye yetkilidir. Türkiye, UAD’nin zorunlu yargı yetkisini kabul etmemektedir. Divan'ın önüne getirilen uyuşmazlıkla ilgili verdiği karar, uyuşmazlığın taraflan bakımından bağlayıcı ve kesindir. Divan’ın verdiği tavsiye görüşü ise bağlayıcı olmamakla birlikte, uluslararası hukuk bakımından büyük önem taşımaktadır.