Tanım
Suçlu iadesi, talep eden devlet adli makamlarınca yürütülen bir soruşturma, kovuşturma veya isteyen devlet mahkemelerince verilip kesinleşmiş bir mahkeme hükmü nedeniyle talep edilen devlet ülkesinde bulunan şüpheli, sanık veya hükümlünün isteyen devlete teslim edilmesidir.
Merkezi Makam
Suçlu iadesine ilişkin sözleşmelerde Adalet Bakanlıkları merkezi makam olarak gösterilmiştir. Ülkemizle ilgili suçlu iadesi işlemlerinde Adalet Bakanlığı merkezi makam olarak görev yapar. Bu görev Adalet Bakanlığı bünyesinde bulunan Dış İlişkiler ve Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü tarafından yerine getirilir.
Çok Taraflı Sözleşmeler
Türkiye, Suçluların İadesine Dair Avrupa Sözleşmesine (SİDAS) ve SİDAS’ın anılan 1, 2, 3 ve 4 nolu Ek Protokollerine taraftır. SİDAS’a taraf olan ülkeler bakımından iade işlemleri anılan sözleşme hükümleri uyarınca yerine getirilmektedir.
SİDAS ve Ek 2 nolu Protokol’ün metinlerine, ülkeler tarafından konulan çekincelere ve taraf devletlerin listesine aşağıdaki linklerden ulaşılabilir:
Suçluların İadesine Dair Avrupa Sözleşmesi ‘SİDAS’ (Türkçe) (İngilizce )
SİDAS’a Taraf Olan Devletler
SİDAS’a Konulan Çekinceler (Türkçe) (İngilizce)
SİDAS Açıklayıcı Rapor (İngilizce)
SİDAS’a Ek 1 Nolu Protokol (Türkçe) (İngilizce)
SİDAS’a Ek 2 Nolu Protokol (Türkçe) (İngilizce)
SİDAS’a Ek 3 Nolu Protokol (Türkçe) (İngilizce)
SİDAS’a Ek 4 Nolu Protokol (Türkçe) (İngilizce)
Türkiye ayrıca terörizm konusundaki aşağıdaki sözleşmelere taraftır. Terör suçlarına ilişkin iade taleplerinde, konusuna göre bu sözleşmelere atıf yapılmalıdır.
Terörizmin Önlenmesine Dair Avrupa Sözleşmesi
Terörist Bombalamalarının Önlenmesine İlişkin BM Sözleşmesi
Terörizmin Finansmanının Önlenmesine Dair BM Sözleşmesi
İkili Antlaşmalar
SİDAS’a taraf olmayan ve aramızda ikili antlaşma olan devletlerle yapılan suçlu iadesi işlemleri ikili anlaşma hükümlerine göre yerine getirilir. Antlaşma metinlerine aşağıdaki linklerden ulaşılabilir:
Ek-2 Liste
Kanun
Suçluların iadesi kurumu, 5 Mayıs 2016 tarihinde yürürlüğe giren 6706 sayılı Cezai Konularda Adli İş Birliği Kanunu’nun üçüncü bölümünde düzenleme bulmuştur. 6706 sayılı Kanunda, suçlu iadesi genel olarak “Türkiye’den yabancı devlete iade” ve “Türkiye’nin iade talepleri ve şartları” olmak üzere iki alt başlık altında ele alınmıştır. 6706 sayılı Kanun’un 10 ilâ 21 inci maddeleri arasında, “Türkiye’den yabancı devlete iade” başlığı altında, yabancı devletlerden gelen iade talepleri üzerine izlenecek usul ayrıntılı şekilde düzenlenmiştir. “Türkiye’nin iade talepleri ve şartları” ise tek madde halinde 6706 sayılı Kanun’un 22 nci maddesinde düzenleme bulmuştur.
Genelge
Suçlu iadesi işlemlerinin temel prensipleri Bakanlığımızın 16/11/2011 tarihli ve 69/4 sayılı Suçluların İadesi ve Hükümlü Nakli Konularında Adli Makamlarımızca Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar konulu Genelgesinde gösterilmiştir.
|
