ÇOCUK KAÇIRMAYA DAİR LAHEY SÖZLEŞMESİ İLE İLGİLİ İŞLEMLER
Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukukî Veçhelerine Dair Lahey Sözleşmesi’nin uygulanmasında merkezî makam görevini üstlenen Dış İlişkiler ve Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü, bu görevini mahallî Cumhuriyet başsavcılıkları aracılığı ile yerine getirmektedir.

Söz konusu Sözleşme’nin uygulanmasını sağlamaya yönelik usul ve esasları düzenleyen 5717 sayılı Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Yön ve Kapsamına Dair Kanun 22/11/2007 tarihinde kabul edilmiş, 04/12/2007 tarih ve 26720 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Bir çocuğun, velayet hakkı ihlal edilerek mutat mesken ülkesinden haksız olarak götürüldüğünü veya alıkonulduğu ileri süren kişi, kurum veya örgüt, çocuğun iadesine ilişkin başvurusunu, gerek bizzat gerek vekili aracılığı ile çocuğun mutat ikametgâhı merkezî makamlarına veya çocuğun haksız olarak götürüldüğü veya alıkonulduğu âkit Devlet merkezî makamına yapabilir.

Çocuğun iadesine ilişkin talebin; talepte bulunan kişinin, çocuğun ve çocuğu götürdüğü veya alıkoyduğu iddia eden kişinin kimliğine ilişkin bilgileri, çocuğun doğum tarihini, çocuğun iadesine ilişkin başvurunun dayandığı esasları, çocuğun bulunduğu yer ve çocuğun birlikte olduğu varsayılan kişinin kimliği ile ilgili mevcut tüm bilgileri ihtiva etmesi gereklidir. Ayrıca, çocuğun iadesine ilişkin başvurunun yapıldığı merkezî makam, iade talebine, kendisine talep eden adına hareket etme veya adına hareket etmekle yetkilendirilen bir temsilci tayin etme yetkisi veren yazılı bir yetkilendirme belgesinin eklenmesini isteyebilir.

Sözleşme’nin 21’inci maddesi uyarınca, şahsi ilişki kurma hakkının tesisi veya korunmasına ilişkin talepler de, çocuğun geri dönüşüne ilişkin talepler ile aynı usul ve şekilde yapılabilmektedir. Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Veçhelerine Dair Lahey Sözleşmesi’nin uygulanmasına ilişkin 01/03/2008 tarihli ve 65/1 sayılı Bakanlığımız Genelgesi ile Sözleşme’ye taraf olan devletler ve uygulama hakkında daha detaylı bilgi verilmiştir.


SÖZLEŞMELER KAPSAMINDA ÇOCUKLAR İLE İLGİLİ YAPILAN DİĞER İŞLEMLER

24/10/1983 tarihinde yürürlüğe girmiş olan 1961 tarihli Küçüklerin Korunması Konusunda Makamların Yetkisine ve Uygulanacak Kanuna Dair Lahey Sözleşmesi uyarınca, küçüklerin korunmasına ilişkin yerel adlî makamlarca alınan tedbirler merkezî makam olan Dış İlişkiler ve Avrupa Birliği Genel Müdürlüğünce çocuğun mutat ikametgah makamlarına iletilmektedir.

01/06/2000 tarihinde yürürlüğe giren 1980 tarihli Çocukların Velâyetine İlişkin Kararların Tanınması ve Tenfizi ile Çocukların Velâyetinin Yeniden Tesisine İlişkin Avrupa Sözleşmesi’nin (Lüksemburg Sözleşmesi) uygulanmasına ilişkin işlemler merkezî makam olarak Dış İlişkiler ve Avrupa Birliği Genel Müdürlüğünce yürütülmektedir.

Ayrıca, 19/10/1996 tarihli Velayet Sorumluluğu ve Çocukların Korunması Hakkında Tedbirler Yönünden Yetki, Uygulanacak Hukuk, Tanıma, Tenfiz ve İşbirliğine Dair Sözleşme uyarınca, çocuğun kişiliğinin veya malvarlığının korunmasına yönelik tedbirlerin alınması, bu tür koruma tedbirlerinin tanınması ve tenfizinin sağlanmasına ilişkin taleplerin değerlendirilmesi ve bunlar hakkında anılan Sözleşme çerçevesindeki işlemlerin gerçekleştirilmesi de merkezi makam sıfatıyla Dış İlişkiler ve Avrupa Birliği Genel Müdürlüğünce (Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile koordinasyon içerisinde) yürütülmektedir.