Anasayfa /
Adli İşbirliği Ceza - Hükümlü Nakli

Hükümlü nakli; hükümlünün, mahkûmiyet kararının verildiği devlette(hüküm devleti) çekmekte olduğu hürriyeti bağlayıcı cezasının tamamının veya bakiye kısmının, diğer bir devlette(yerine getiren devlet) infazı için her iki devletin anlaşması ve hükümlünün rızası çerçevesinde o devlete gönderilmesidir. Hükümlülerin Nakline Dair Avrupa Sözleşmesi, Türkiye yönünden 1988 yılında yürürlüğe girmiştir. Ülkemiz tarafından Sözleşmeye üç çekince bildirilmiştir. Sözkonusu çekinceler; tüm yazışmaların diplomatik kanaldan yapılması, nakle esas tüm yazışma evrakının Türkçe tercümeleri ile birlikte iletilmesi ve nakil masraflarının mevzuatımıza uygun olarak infaz devleti veya her iki tarafın anlaşması halinde hüküm devleti tarafından ödenebilmesidir.
 
Hükümlülerin nakline dair işlemlerin hukuki dayanağını; Hükümlülerin Nakline Dair Avrupa Sözleşmesi, ikili sözleşmeler ve 6706 sayılı ‘Cezai Konularda Uluslararası Adli İşbirliği Kanunu’ oluşturur. Yurtdışından Ülkemize veya Ülkemizden yurtdışına nakil olacak hükümlülerin nakil süreçlerine ilişkin izlenecek yol 6706 sayılı Kanunun 30 ila 33. maddeleri arasında gösterilmiştir.

YURTDIŞINDAN ÜLKEMİZE HÜKÜMLÜ NAKLİ SÜRECİ

1) Nakil talebi: Nakil süreci; Hükümlü, hükümlü yakını ya da kanuni temsilcisinin talebi ile başlamaktadır.
2) Bilgi ve Belgelerin Temin Edilmesi: Kanunun 30. maddesinin 2 inci bendine göre hüküm devletinin Türkçe tercümeleri ile birlikte temin etmek zorunda olduğu bilgi ve belgeler şunlardır;
  • Hükümlü rızasını gösterir belge,
  • Mahkumiyete esas teşkil eden kesinleşmiş mahkeme kararları,
  • İnfaz başlangıç tarihi, tutuklu kalınan süreler, tahliye tarihlerini belirtir infaz bilgileri,
  • Mahkumiyete esas ilamda atıf yapılan kanun madde metinleri,
  • Sağlık durumuna ilişkin belge(Gerekli görülmesi halinde).

3) Talebin İncelenmesi: Nakil şartlarının gerçekleşip gerçekleşmediği, gerekli bilgi ve belgeler temin edildikten sonra merkezi makam olan Adalet Bakanlığı'nca tespit edilmektedir. İncelemede aranacak hususlar;
  • Hükümlünün Türk vatandaşı olması veya Türkiye ile güçlü sosyal bağlarının bulunması,
  • Yargı kararının kesinleşmiş olması,
  • Nakil talebinin alındığı tarihte, hükümlünün yerine getirilecek en az altı aylık mahkûmiyetinin bulunması,
  • Hükümlü veya kanuni temsilcisinin nakle rıza göstermiş olması,
  • Mahkûmiyete esas olan eylemin Türk hukukuna göre suç teşkil etmesi,
  • Hükümlü veya yakını tarafından nakil masraflarının karşılanacağına dair taahhütte bulunulmuş olması, olarak sayılabilir.

Yukarıda sayılan nakil koşullarının bulunmadığının, naklin, hükümlünün sosyal rehabilitasyonuna katkı sağlamayacağının, ceza adaletinin amaçlarına hizmet etmeyeceğinin veya Türkiye’nin millî güvenliği ile temel çıkarlarına uygun düşmeyeceğinin anlaşılması hâlinde, nakil talebi Adalet Bakanlığı tarafından reddedilebilir.

4- Bakan Oluru: Değerlendirme sonucu olumlu olduğu takdirde, 6706 sayılı yasanın 30 uncu maddesi uyarınca nakle ilişkin Adalet Bakanından resmi onay alınır.

5- İnfazın Belirlenmesi: Hükümlü hakkında yabancı mahkemelerce belirlenen infaz süresi Ülkemiz mevzuatında yer alan üst sınırı aşmamak kaydıyla ‘’aynen infaz’’ ilkesi uyarınca belirlenir ve hükümlünün Ülkemize naklinin gerçekleşmesi halinde infaz sürelerini gösterir müddetname düzenlenir.

6- Tevdi ve Tebliğ: Tercümesi yapılan, müddetname, kanun maddeleri ve kimlik bilgileri asılları ve tercümeleri ile birlikte hükümlüye ve hüküm devletine bildirilir. Hükümlünün karara itiraz etmemesi ve hüküm devletinin nakle onay vermesi üzerine Adalet Bakanlığınca işlemler tamamlanır.

7- Seyahat İşlemleri: İçişleri Bakanlığı ile koordinasyon halinde belirlenecek seyahat programı uyarınca; naklin gerçekleşeceği tarih, saat ve sair hususlar, ilgili tüm kurumlar ile hükümlüyü teslim alarak infaza başlayacak Başsavcılığa bildirilir.

8- İnfazın Sona Ermesi: İnfaz; düzenlenen müddetnamedeki sürelerin tamamlanması ile tamamlanacaktır. Ayrıca, Ülkemiz, hüküm devleti tarafından Hükümlülerin Nakline Dair Avrupa Sözleşmesinin 14.maddesi uyarınca; 12 inci ve 13 üncü maddelerde düzenlenen af ve yargılamanın yenilenmesi sonucu infazın sona erdirilmesi gerektiğine dair bir bildirim aldığı takdirde infazı sonlandıracaktır. Sözleşmenin 15. maddesi uyarınca, Ülkemiz, infazın sona erdiğini naklin yapıldığı hüküm devletine bildirecektir.

ÜLKEMİZDEN YURTDIŞINA HÜKÜMLÜ NAKLİ SÜRECİ

1-)Nakil Talebi ile Bilgi ve Belgelerin Temini: Kanunun 32. maddesi uyarınca, Ülkemizde, kesinleşmiş bir hürriyeti bağlayıcı ceza nedeniyle mahkum olarak bulunan yabancı uyruklu hükümlüler, cezalarının bakiye kısmını ülkelerinde çekmek üzere nakil talebinde bulunmaları halinde, bulundukları ceza infaz kurumunun bağlı olduğu Cumhuriyet Başsavcılıkları tarafından aşağıdaki belgeler Adalet Bakanlığına iletilecektir.
  • Hükümlünün nakle muvafakat ettiğine dair belge,
  • Mahkeme masraflarının ve mahkûmiyet kararında hükmedilen para cezaları ve şahsi hakların ödendiğine dair belge,
  • Hükümlü hakkında kesinleşme şerhini içeren mahkeme kararı,
  • Hüküm, İstinaf veya Temyiz incelemesinden geçmiş ise üst mahkeme kararları,
  • Müddetname örneği,
  • Hükümlünün fotografı, pasaport ve kimlik belgesi örneği,
  • Hakkında tatbik olunan kanun madde metinleri,
  • Ceza durumu, müşahede ve sınıflandırma, varsa sağlık raporu
 
2-) Nakil Belgelerinin Değerlendirilmesi: Hükümlü hakkında adli para cezasına hükmedilmişse, ilgili adli para cezasının hapis cezasına çevrilerek müddetnamesi düzenlenmesi gerekmektedir. Kanunun 32. maddesinin 4. Fıkrası hükümlü tarafından ödenmeyen adli para cezasının hapis cezasına çevrilmesini zorunlu kılmıştır. Nakle esas belgelerin incelenmesinden; nakil koşullarının bulunmadığının, naklin, hükümlünün sosyal rehabilitasyonuna katkı sağlamayacağının, ceza adaletinin amaçlarına hizmet etmeyeceğinin veya Türkiye’nin millî güvenliği ile temel çıkarlarına uygun düşmeyeceğinin anlaşılması hâlinde, nakil talebi Adalet Bakanlığı tarafından reddedilebilir.
 
3-) Tercüme ve Muvafakat: Nakle esas belgelerde eksiklik bulunmaması halinde, belgeler tercüme edilerek naklin gerçekleştirileceği ülkeye diplomatik kanallar aracılığıyla iletilir. İlgili ülke, hükümlünün ceza infaz kurumunda geçireceği süreyi ve infazın nasıl yapılacağına ilişkin gerekli açıklamaları diplomatik kanallarla göndereceği resmi muvafakat yazısıyla bildirir.
 
4-) Tebliğ ve Muvafakat: ‘’Yerine Getiren Devlet’’ tarafından belirlenen infaz rejimleri hakkında hükümlünün onayı alınır. 6706 sayılı yasanın 32 inci maddesi uyarınca, hükümlünün uyruğu veya güçlü sosyal bağlarının bulunduğu ülkeye naklinin gerçekleşebilmesi için Adalet Bakanı tarafından nakle muvafakat verilir.

5-) Seyahat İşlemleri: İçişleri Bakanlığı ile koordinasyon halinde belirlenecek seyahat programı uyarınca; naklin gerçekleşeceği tarih, saat ve sair hususlar, ilgili tüm kurumlar ile hükümlüyü teslim edecek Başsavcılığa bildirilir.