Genel Müdürlük 18 Ağustos 1993 gün ve 520 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile kurulan ancak anılan KHK’nin dayanağını oluşturan 3911 sayılı Yetki Yasasının Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmesi sonucu 2001 yılına kadar kuruluş kanunu çıkartılamayan Genel Müdürlüğümüzün yeniden hazırlanan kuruluş kanunu tasarısı Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından kabul edilerek, 15/05/2001 tarihli ve 4674 sayılı “Adalet Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun ile Genel Kadro ve Usûlü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Eki Cetvellerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” çerçevesinde yasalaştırılmıştır.
Anılan kanunun 1. maddesi ile 29.3.1984 tarih ve 2992 Sayılı Kanun’un 8. maddesi (f) bendi değiştirilerek Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü ihdas olunmuş, 3. maddesi ile de, 2992 Sayılı Kanun’un Anayasa Mahkemesince iptal edilen 13/A maddesi başlığı ile birlikte yeniden düzenlenmiştir.
Genel Müdürlüğümüz, aynı Kanun’un 9. maddesinde Bakanlığımız Ana Hizmet Birimleri arasında sayılmıştır.
Buna göre Genel Müdürlüğümüzün görevleri; 244 ve 1173 sayılı Kanun ile Dışişleri Bakanlığına verilen görev ve yetkiler saklı kalmak kaydıyla yeniden tespit edilmiştir.
Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünde sırasıyla; Turgut Aydın (1993-1996), Turgay Yücel (1996-1998), Dr. Şeref Ünal (1998-1999), Cenk Alp Durak (1999-2001), Abdülkadir Kaya (2001-2004), Aykut Kılıç (2004-2008), Ahmet Fırat (2008-2011), Dr. Nurdan Okur (2011-2015) Genel Müdür olarak görev yapmışlardır. Dr. Harun Mert halen Genel Müdür olarak görev yapmaktadır.
Genel Müdürlüğümüz, son yıllarda cezaî ve hukukî alanlarda ve insan hakları konusunda büyük bir artış kaydeden işlemlerin çağdaş standartlara uygun olarak, branşlarında uzman ve yabancı dil bilgisine sahip elemanlar tarafından, ileriye dönük rasyonel plân ve programlar çerçevesinde yürütülmesi faaliyetlerini sürdürmektedir.
Bakanlığımızın, hem uluslararası kuruluşlarla bağlantısını sağlayan hem de yabancı ülkelerle ikili adli işbirliğini gerçekleştiren Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü, adalet teşkilatımızın dünyaya açılan penceresi olarak oldukça önemli bir işlev görmektedir.
Ayrıca, görev alanına giren çok geniş bir yelpazedeki ikili ve çok taraflı uluslararası sözleşmeler ile Adalet Bakanlıkları arasında işbirliği protokollerinin hazırlanmasına aktif katılım sağlamaktadır. Son yıllarda ülkemizin uluslararası alanda artan ağırlığına paralel olarak gerek Bakan düzeyinde, gerekse teknik heyetler seviyesinde karşılıklı ziyaretlerin organizasyonu da Genel Müdürlüğümüzün yoğunluk kazanan bir işlevini oluşturmaktadır.
Genel Müdürlüğümüz, uluslararası adli işbirliği ve suçluların geri verilmesi alanındaki sorunların giderilmesi suretiyle terör ve örgütlü suçlarla etkin bir mücadele amacıyla hem Dışişleri ve İçişleri Bakanlıklarımızın ilgili birimleri ile hem de muhatap yabancı ülke merkezi makamları ile son dönemde daha da yoğunluk kazanan yararlı ve verimli bir işbirliği sürdürmektedir.